Học tiếng Anh: sycophant, conga, gaslighting, pulsillanimous (Nguyễn Tuấn)
Hôm kia, tôi đọc báo và thấy một danh từ mới (tiếng Anh) mà tôi muốn chia sẻ cùng các bạn: sycophant.
Chuyện là như sau: Cựu Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull (phe bảo thủ) phê phán ông Trump về vụ ông đe doạ sẽ đánh thuế quan 25% đối với Úc. (Ông ấy đã làm với Gia Nã Đại / Canada và nhiều nước khác).
Ông Trump, như thường lệ, dùng chiêu ad hominem mắng ông Turnbull là một cựu thủ tướng yếu ớt và không hiệu quả.
Ông Turnbull không phải là người dễ bị ăn hiếp. Thời còn làm thủ tướng, ông ấy đã ‘đụng độ’ nảy lửa với Trump. Vào năm 2017 (lúc Trump còn tại vị tổng thống), Trump và Turnbull có nói chuyện qua điện thoại. Chẳng biết họ nói gì, mà sau đó Trump mô tả cuộc điện đàm là “tồi tệ nhứt” trong những điện đàm mà ông ấy từng có với các lãnh đạo ngoại quốc. Turnbull thì không tiết lộ cuộc điện đàm đó.
Turnbull là một luật sư, triệu phú và là người ‘văn hay chữ tốt’. Ông ăn nói lưu loát và hay dùng những chữ làm tôi phải tìm từ điển để hiểu.
Do đó, lần này khi bị Trump chơi trò ad hominem, Turnbull phản ứng quyết liệt. Ông ấy khuyên các lãnh đạo trên thế giới là, khi đối phó với Trump, họ không nên hành xử như là
“conga line of sycophants”
Rồi ông ấy kêu gọi lưỡng đảng chánh trị Úc hãy ngưng cái thói
“‘bipartisan gaslighting’ of the public.”
Ngày hôm sau, ông ấy trả lời phỏng vấn đài ABC (của Nhà nước Úc), khi kí giả hỏi có nên cãi cọ với ông Trump không (vì sợ ổng nổi nóng và đánh thêm thuế quan nữa), ông Turnbull nói:
“(Has) the ABC become so pusillanimous that you’re seriously suggesting that we shouldn’t be free to speak the truth in Australia, for fear of Donald Trump?”
Rồi ông có vẻ nổi nóng, nên bồi thêm:
“Is that the depths you’ve sunk to? It really troubles me. I believe in the ABC, I believe in freedom of speech, I believe in Australia.” (Lẽ nào bạn đã hạ thấp mình đến như vậy sao? Tôi thật sự phiền lòng vì thái độ này. Tôi tin vào ABC, tôi tin vào tự do ngôn luận, tôi tin vào Úc.)
Đây là những chữ mà tôi nghĩ chúng ta có thể ‘mổ xẻ’ để học hỏi thêm: conga, sycophant, gaslighting, và pusillanimous.
Conga
Từ điển Tiếng Anh cắt nghĩa ‘conga’ là một điệu múa ở Châu Mĩ Latin, mà theo đó một hàng người đi ba bước, rồi sau đó là một cú đá. Từ điển Anh – Việt định nghĩa là ‘điệu vũ rồng rắn’.
Sycophant
Chữ này có nguồn gốc thú vị. Nó bắt đầu xuất hiện trong tiếng Anh từ 1530, gốc tiếng Latin là syncophanta. Ngày xưa chữ này có nghĩa tục tĩu (mà tôi không tiện viết ra).
Nhưng ngày nay nó có nghĩa là “someone who praises powerful people too much because they want to get something from them – used to show disapproval”, có nghĩa chỉ người nào đó tâng bốc quá mức những người có quyền lực vì muốn nhận được điều gì đó từ họ. Nói ngắn gọn là những kẻ xu nịnh.
Thành ra, câu “a conga line of sycophants” có thể hiểu là một đoàn người xu nịnh.
Gaslighting
Từ điển Anh – Việt dịch chữ này là ‘đèn khí.’ Cách dịch này không đạt.
Chữ này xuất phát từ nhan đề của một cuốn phim ‘Gaslighting’ từ thập niên 1940. Gaslighting là một hình thức thao túng tâm lí. Nó được sử dụng để khiến cho một người nghi ngờ khả năng, kí ức, và nhận thức của họ. Mục tiêu của người sử dụng gaslighting là bác bỏ sự thật, bóp méo thực tế, phủ nhận cảm xúc của nạn nhân, rồi sau đó là kiểm soát nạn nhân.
Một ví dụ tiêu biểu của gaslighting là một vài youtuber theo thầy Minh Tuệ. Họ thu hình, cắt xén, rồi xào trộn để làm cho hình ảnh của thầy Minh Tuệ xấu đi. Nhưng khi có người chất vấn việc làm phi đạo đức của họ, họ thản nhiên nói “Tôi phản ảnh thực tế. Chắc anh dạo này bận nên quên hay sao đó.” Khi câu này được lặp lại nhiều lần, người chất vấn bắt đầu nghi ngờ chính kí ức của mình, tự hỏi liệu có phải mình thực sự đã nhầm lẫn hay không! Đó chính là gaslighting.
Do đó, câu “ ‘bipartisan gaslighting’ of the public” có thể hiểu là lưỡng đảng hè nhau bóp méo sự thật đối với công chúng.
Pusillanimous
Đây là tính từ, còn danh từ là Pusillanimity. Chữ này có nguồn gốc từ tiếng Latin, pusillus, có nghĩa là “rất nhỏ” + “thù hận”.
Ngày nay, chữ này pusillanimous có nghĩa là ‘lack of courage or determination’ (thiếu sự can đảm và quyết liệt), hay nói ngắn gọn là ‘nhát gan’.
Do đó, câu “(Has) the ABC become so pusillanimous that you’re seriously suggesting that we shouldn’t be free to speak the truth in Australia, for fear of Donald Trump?” có thể hiểu là:
“Lẽ nào ABC đã trở nên quá hèn nhát đến mức các bạn thực sự cho rằng chúng ta không được tự do để nói lên sự thật ở Úc, chỉ vì sợ Donald Trump sao?”
Rồi ông ‘bồi’ thêm: “Lẽ nào các bạn (ý nói đài ABC) đã hạ thấp mình đến như vậy sao? Tôi thật sự phiền lòng vì thái độ này. Tôi tin vào ABC, tôi tin vào tự do ngôn luận, tôi tin vào Úc.”
Tiếng Anh quả là thú vị, phải không các bạn?
Nguyễn Tuấn
Nguồn: https://www.facebook.com/t.nguyen.2016/posts/pfbid023ZWL9KCbBwsuocF6doEcVud6QLbN
Tham Khảo: